مراحل کاشت مو به روش FUT و FIT + نکات مراقبتی

ریزش مو یکی از مشکلات شایع میان زنان و مردان است که می‌تواند تأثیر زیادی بر ظاهر و حتی روحیه فرد داشته باشد. امروزه، پیشرفت تکنیک‌های جراحی و ابزارهای دقیق باعث شده کاشت مو به عنوان روشی مؤثر و دائمی برای درمان طاسی یا کم‌پشتی مو شناخته شود. در میان روش‌های مختلف، کاشت مو به روش FUT و FIT از پرکاربردترین و موفق‌ترین روش‌ها هستند که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در این مقاله از مجله آذرگاه به بررسی دقیق مراحل انجام این دو روش، تفاوت آن‌ها و مراقبت‌های ضروری بعد از عمل می‌پردازیم.

کاشت مو به روش FUT چیست؟

روش FUT یا Follicular Unit Transplantation یکی از قدیمی‌ترین و استانداردترین تکنیک‌های کاشت مو است که همچنان در بسیاری از کلینیک‌های معتبر انجام می‌شود. در این روش، جراح نوار باریکی از پوست ناحیه پشت سر (که تراکم موی بالایی دارد) برمی‌دارد. سپس فولیکول‌های مو از این نوار زیر میکروسکوپ جدا و آماده کاشت در ناحیه طاس می‌شوند.

مزیت اصلی FUT این است که فولیکول‌های برداشت‌شده کیفیت بالایی دارند و امکان کاشت تعداد زیادی تار مو در یک جلسه وجود دارد. با این حال، به دلیل برش پوستی در ناحیه برداشت، معمولاً جای بخیه باریکی در پشت سر باقی می‌ماند.

کاشت مو به روش FIT چیست؟

روش FIT یا Follicular Isolation Technique، نسخه‌ای مدرن‌تر و کم‌تهاجمی‌تر از FUT است. در این روش، برش خطی وجود ندارد و فولیکول‌های مو به‌صورت تکی و با استفاده از پانچ مخصوص از ناحیه بانک مو استخراج می‌شوند. سپس این گرافت‌ها در نواحی مورد نظر کاشته می‌شوند.

FIT معمولاً برای افرادی مناسب است که نمی‌خواهند جای بخیه داشته باشند یا ترجیح می‌دهند دوران نقاهت کوتاه‌تری را تجربه کنند. با این حال، در مقایسه با FUT، برداشت فولیکول‌ها در FIT زمان‌برتر است و ممکن است تراکم نهایی کمی کمتر باشد.

تفاوت روش‌های FUT و FIT در کاشت مو

روش‌های FUT و FIT هر دو با هدف بازگرداندن موهای طبیعی و دائمی طراحی شده‌اند، اما از نظر نحوه برداشت فولیکول‌ها، زمان انجام عمل، دوره نقاهت، ماندگاری نتایج و میزان تراکم نهایی با هم تفاوت‌های مهمی دارند. شناخت این تفاوت‌ها به بیماران کمک می‌کند تا بتوانند بهترین روش را با توجه به شرایط موی خود انتخاب کنند.

نحوه برداشت فولیکول‌ها

مهم‌ترین تفاوت بین این دو روش در نحوه برداشت فولیکول‌های مو از ناحیه بانک مو (معمولاً پشت سر) است.

در روش FUT، جراح نوار باریکی از پوست پشت سر را که حاوی هزاران فولیکول سالم است، جدا می‌کند. سپس این نوار زیر میکروسکوپ برش داده می‌شود تا فولیکول‌ها به‌صورت دقیق و سالم استخراج شوند. در نتیجه، در هر جلسه می‌توان تعداد زیادی گرافت به‌دست آورد.

اما در روش FIT، فولیکول‌ها به‌صورت تکی و جداگانه با ابزار مخصوص (پانچ) از پوست خارج می‌شوند. این فرآیند دقت بالایی دارد ولی زمان‌برتر است و معمولاً در هر جلسه تعداد کمتری گرافت نسبت به FUT قابل برداشت است.

میزان تهاجم و جای زخم

در روش FUT به دلیل وجود برش نواری در پشت سر، احتمال باقی ماندن یک خط باریک بخیه وجود دارد. این خط معمولاً با رشد موها کاملاً پوشانده می‌شود و قابل مشاهده نیست، اما برای افرادی که موهای خیلی کوتاه دارند ممکن است کمی مشخص باشد.

در روش FIT، به‌دلیل برداشت تک‌تک فولیکول‌ها، هیچ برش خطی یا بخیه‌ای وجود ندارد. جای زخم‌ها به‌صورت نقاط بسیار ریز و پراکنده هستند که پس از چند هفته به‌طور کامل محو می‌شوند. بنابراین FIT از نظر زیبایی ظاهری ناحیه برداشت برتری دارد.

زمان بهبودی

به‌طور معمول، در روش FUT بیمار به ۵ تا ۷ روز زمان برای بهبود کامل نیاز دارد تا بخیه‌ها ترمیم شوند.

در FIT این زمان کوتاه‌تر است و اغلب بیماران در عرض ۲ تا ۳ روز می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود برگردند، چون هیچ بخیه یا زخم خطی وجود ندارد.

تراکم نهایی و میزان گرافت قابل برداشت

در FUT به دلیل برداشت نواری و دسترسی به ریشه‌های سالم‌تر، می‌توان تعداد بیشتری فولیکول (حدود ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ گرافت در یک جلسه) برداشت کرد.

اما در FIT معمولاً تعداد گرافت‌ها کمتر است (حدود ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ گرافت در یک جلسه).

به همین دلیل، در بیمارانی که ناحیه طاسی وسیع دارند، FUT یا روش ترکیبی FUT + FIT انتخاب مناسب‌تری است.

درد و ناراحتی بعد از عمل

در FUT ممکن است بیمار در چند روز اول کمی احساس کشیدگی یا سوزش در محل بخیه‌ها داشته باشد که با دارو کنترل می‌شود.

در FIT، درد بسیار خفیف‌تر است چون هیچ بخیه‌ای وجود ندارد. در نتیجه، بسیاری از بیماران این روش را راحت‌تر و کم‌تهاجمی‌تر توصیف می‌کنند.

هزینه و زمان عمل

به‌طور کلی، روش FIT به‌دلیل نیاز به زمان بیشتر و استفاده از ابزار دقیق‌تر، هزینه‌ی بالاتری نسبت به FUT دارد.

اما هر دو روش از نظر ماندگاری نتایج مشابه هستند؛ چون فولیکول‌های برداشت‌شده در هر دو تکنیک از نواحی مقاوم به ریزش گرفته می‌شوند و به‌صورت دائمی رشد می‌کنند.

انتخاب بهترین روش

انتخاب بین FUT و FIT بستگی به عوامل متعددی دارد؛ از جمله:

• وسعت ناحیه طاسی
• تراکم بانک مو
• ضخامت و کیفیت موها
• مدل موی بیمار (بلند یا کوتاه)
• میزان زمانی که بیمار برای بهبودی در نظر دارد

روش ترکیبی FUT + FIT؛ بهترین نتیجه در یک جلسه

در بسیاری از کلینیک‌های تخصصی، برای رسیدن به بیشترین تراکم ممکن در ناحیه کاشت، از روش ترکیبی FUT و FIT استفاده می‌شود. در این تکنیک، ابتدا نوار پوست از پشت سر (FUT) برداشته و فولیکول‌ها جدا می‌شوند. سپس در ادامه، از سایر بخش‌های بانک مو فولیکول‌های اضافی با روش FIT استخراج می‌گردند.

این ترکیب باعث می‌شود در یک جلسه تعداد بیشتری تار مو کاشته شود و نواحی طاس کاملاً پوشش داده شوند. از طرفی، بیمار تنها یک بار دوران نقاهت را پشت سر می‌گذارد. این روش ترکیبی برای افرادی که طاسی وسیع دارند یا خواهان تراکم بالای مو هستند، بهترین گزینه محسوب می‌شود.

مراحل کاشت مو به روش FUT و FIT

کاشت مو، چه با روش FUT انجام شود و چه با FIT، فرایندی دقیق و چندمرحله‌ای است که نیاز به برنامه‌ریزی، مهارت جراح و مراقبت مناسب دارد. اگرچه هدف نهایی در هر دو روش بازگرداندن موهای طبیعی است، اما نحوه انجام مراحل در جزئیات با هم تفاوت‌هایی دارد. در ادامه، مراحل کلی و جزئیات هر بخش را توضیح می‌دهیم.

مرحله اول: مشاوره و ارزیابی اولیه

در اولین گام، بیمار در جلسه مشاوره توسط پزشک متخصص پوست و مو معاینه می‌شود. در این مرحله، موارد زیر بررسی می‌گردد:

• علت و الگوی ریزش مو (ژنتیکی، هورمونی یا بیماری پوستی)
• تراکم و کیفیت بانک مو در نواحی پشت و کنار سر
• وضعیت سلامت عمومی بیمار و داروهای مصرفی او
• انتظار واقع‌بینانه بیمار از تراکم نهایی

در پایان مشاوره، پزشک بهترین روش (FUT، FIT یا ترکیبی از هر دو) را با توجه به شرایط فرد انتخاب می‌کند. طراحی اولیه خط رویش مو نیز معمولاً در همین جلسه انجام می‌شود تا نتیجه نهایی طبیعی‌تر به نظر برسد.

مرحله دوم: طراحی خط رویش و آماده‌سازی قبل از عمل

طراحی خط رویش مو یکی از مهم‌ترین بخش‌های کاشت است. پزشک با در نظر گرفتن فرم چهره، سن و تراکم مو، خطی طبیعی و هماهنگ با ظاهر فرد ترسیم می‌کند.

سپس موهای ناحیه بانک مو کوتاه شده و پوست سر با مواد ضدعفونی‌کننده تمیز می‌شود. در این مرحله، بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود تا بیمار در طول عمل هیچ دردی احساس نکند.

مرحله سوم: برداشت فولیکول‌های مو

در این قسمت تفاوت اصلی بین دو روش FUT و FIT مشخص می‌شود:

• در روش FUT

1. پزشک نوار باریکی از پوست پشت سر (با عرض حدود ۱ تا ۱.۵ سانتی‌متر) را برمی‌دارد. سپس محل برداشت با بخیه‌های ظریف بسته می‌شود.
2. نوار پوستی به آزمایشگاه منتقل می‌شود و تکنسین‌ها زیر میکروسکوپ، فولیکول‌ها را از آن جدا می‌کنند تا هر گرافت سالم و آماده کاشت شود.
3. این روش در یک جلسه می‌تواند هزاران فولیکول را فراهم کند.

• در روش FIT

1. در FIT هیچ برشی روی پوست ایجاد نمی‌شود. پزشک با دستگاه پانچ مخصوص، فولیکول‌ها را به‌صورت تکی (واحدی) از ناحیه بانک مو خارج می‌کند.
2. این کار دقت بالایی نیاز دارد تا فولیکول‌ها هنگام برداشت آسیب نبینند.
3. چون هر فولیکول جداگانه استخراج می‌شود، زمان این مرحله در FIT نسبت به FUT طولانی‌تر است، اما بیمار بخیه نخواهد داشت.

مرحله چهارم: آماده‌سازی گرافت‌ها

در هر دو روش، فولیکول‌های استخراج‌شده باید زیر میکروسکوپ بررسی و مرتب شوند.

گرافت‌های سالم و چندتایی جدا از تک‌فولیکول‌ها نگهداری می‌شوند تا در نواحی مختلف (پیشانی، تاج سر، یا نواحی میانی) به‌صورت هدفمند کاشته شوند.

در این مرحله، دقت بسیار مهم است؛ هرگونه آسیب به ریشه مو ممکن است مانع از رشد طبیعی بعدی شود.

مرحله پنجم: ایجاد شکاف‌ها و کاشت فولیکول‌ها

پس از آماده‌سازی فولیکول‌ها، پزشک در ناحیه‌ی مورد نظر (مثلاً جلوی سر یا وسط سر) با سوزن‌های بسیار ظریف یا تیغ‌های مخصوص، شکاف‌های ریزی در پوست ایجاد می‌کند.

زاویه، عمق و فاصله بین شکاف‌ها باید با دقت تنظیم شود تا موها در جهت طبیعی رشد کنند.

سپس فولیکول‌ها با پنس یا ابزار مخصوص درون این شکاف‌ها قرار داده می‌شوند.

در این بخش، هنر و تجربه‌ی جراح اهمیت زیادی دارد؛ چون چیدمان درست فولیکول‌ها باعث می‌شود نتیجه‌ی نهایی طبیعی و غیرقابل تشخیص باشد.

مرحله ششم: پایان عمل و پانسمان

پس از اتمام کاشت، نواحی برداشت و کاشت با محلول ضدعفونی شسته می‌شود. پزشک پانسمان سبکی روی محل برداشت قرار می‌دهد تا از آلودگی و تماس جلوگیری شود.

در بیشتر موارد، بیمار پس از چند ساعت مرخص می‌شود و نیاز به بستری ندارد.

مرحله هفتم: مراقبت‌های اولیه بعد از کاشت

در ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست، باید از تماس مستقیم دست یا آب با محل کاشت خودداری شود. پزشک داروهای لازم از جمله آنتی‌بیوتیک، مسکن و اسپری مخصوص را تجویز می‌کند تا التهاب و ورم کاهش یابد.

پس از حدود ۳ روز، شست‌وشوی ملایم سر با شامپوهای مخصوص قابل انجام است.

گرافت‌های جدید تا دو هفته بعد کاملاً تثبیت می‌شوند و موهای کاشته‌شده معمولاً پس از یک ماه به‌طور موقت می‌ریزند (پدیده‌ای طبیعی به نام Shock Loss)، اما رشد مجدد از ماه سوم آغاز می‌شود.

مرحله هشتم: نتایج نهایی

رشد کامل موهای کاشته‌شده معمولاً بین ۹ تا ۱۲ ماه زمان می‌برد. در این مدت، موها به‌تدریج ضخیم‌تر و پرپشت‌تر می‌شوند.

نتیجه نهایی کاملاً دائمی است زیرا فولیکول‌های منتقل‌شده از نواحی مقاوم به ریزش گرفته شده‌اند.

به‌طور خلاصه، مراحل کاشت مو به روش‌های FUT و FIT از مرحله مشاوره تا رشد نهایی مو فرایندی دقیق و تخصصی است که به مهارت پزشک، کیفیت بانک مو و رعایت مراقبت‌های بعد از عمل بستگی دارد. هر دو روش در صورت اجرای صحیح، می‌توانند نتایج کاملاً طبیعی و ماندگار ایجاد کنند.

مراقبت‌های بعد از کاشت مو

دوره‌ی نقاهت و مراقبت صحیح، نقش کلیدی در موفقیت کاشت مو دارد. رعایت نکات زیر باعث تسریع روند بهبودی و تثبیت فولیکول‌های جدید می‌شود:

• از لمس و شست‌وشوی محل کاشت در ۴۸ ساعت اول خودداری کنید.
• هنگام خواب، سر باید کمی بالاتر از بدن قرار گیرد تا ورم کاهش یابد.
• از کلاه، روسری یا هر نوع فشار مستقیم روی سر تا یک هفته خودداری کنید.
• داروهای تجویز‌شده توسط پزشک (آنتی‌بیوتیک و مسکن) را طبق دستور مصرف کنید.
• از قرار گرفتن مستقیم در معرض آفتاب شدید یا تعریق زیاد تا دو هفته پرهیز کنید.
• شست‌وشوی سر باید با شامپوی ملایم و طبق دستور پزشک انجام شود.
• فولیکول‌های جدید معمولاً بعد از ۳ تا ۴ ماه شروع به رشد می‌کنند و نتیجه کامل طی ۹ تا ۱۲ ماه قابل مشاهده است.

مزایای کاشت مو به روش FUT و FIT

• بازگشت دائمی موهای از دست‌رفته
• استفاده از موهای طبیعی خود فرد
• نتایج طبیعی و غیرقابل تشخیص
• تراکم بالا با روش ترکیبی
• بهبود ظاهر و کاهش طاسی در یک جلسه

چه کسانی بهترین کاندید کاشت مو هستند؟

کاشت مو برای افرادی مناسب است که:

• دچار ریزش موی الگوی مردانه یا طاسی ژنتیکی هستند.
• بانک موی سالم و تراکم مناسبی در پشت یا کنار سر دارند.
• از درمان‌های دارویی نتیجه نگرفته‌اند.
• بیماری پوستی فعال در پوست سر ندارند.
• انتظارات واقع‌بینانه از نتیجه عمل دارند.

جمع‌بندی

کاشت مو به روش FUT و FIT از مؤثرترین روش‌های درمان دائمی ریزش مو هستند که با تکنیک‌های دقیق و ایمن انجام می‌شوند. در حالی که FUT مناسب نواحی وسیع و تراکم بالا است، FIT گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی است که به دنبال ترمیم محدود و دوره نقاهت کوتاه‌ترند. ترکیب این دو روش نیز می‌تواند بهترین نتایج را در یک جلسه به همراه داشته باشد.

رعایت دقیق توصیه‌های پزشک و مراقبت‌های پس از کاشت، تضمین‌کننده‌ی رشد موفق فولیکول‌ها و دستیابی به ظاهری طبیعی و ماندگار است.