تاثیر نور در عکاسی و نورپردازی بهتر
تاثیر نور در عکاسی چیست و چگونه نورپردازی بهتری در عکسها داشته باشیم؟
تاثیر نور در عکاسی، انکارناپذیر است و با دانستن نقش نورپردازی در عکاسی، میتوان تصاویر زیباتری را به ثبت رساند.
بازی با نور یکی از اصول اولیه عکاسی است که عکاسان باید آن را به خوبی بلد باشند.
معادل انگلیسی کلمه عکاسی (Photography) از ترکیب کلمات یونانی به معنی نور و نقاشی تشکیل شده است. عکاسان با ثبت ذرات نور روی فیلم یا حسگر دوربینهای دیجیتال، اقدام به خلق تصاویر میکنند و از این لحاظ، کار آنها با نقاشان مشابه است. نتیجه میگیریم که نقش نور در عکاسی بسیار حیاتی است و بدون آن، عکاسی معنای چندانی نخواهد داشت.
هنگام ثبت یک تصویر، مقادیر مختلفی از نوردر قسمتهای گوناگون قالب جمعآوری میشوند؛ بهطوری که اجسام تاریک، نور کمتری را بازتاب میدهند و اجسام روشن نور بیشتر را به سمت دوربین میتابانند. همین موضوع باعث تشکیل سایهها و نقاط روشن میشود. رنگها نیز با توجه به طول موج و فرکانس نور بازتاب شده توسط اجسام، مشخص خواهند شد.
یادگیری استفاده از نور
با توجه به نقشی که نور در عکاسی دارد، علاقهمندان به این هنر جذاب باید بتوانند به خوبی شرایط نوری و انواع نور را تشخیص دهند.تاجایی که تشخیص نور مناسب برای عکاسی یک مهارت محسوب میشود و اساس عکاسی را تشکیل میدهد و سختترین و زمانبرترین مهارت مرتبط با عکاسی محسوب میشود.
ترکیب نور و اکسپوژر از المانهای مهم مرتبط با نقش نورپردازی در عکاسی هستند که یادگیری آنها نسبتاً ساده است. البته دوربینهای دیجیتال امروزی میتوانند به صورت خودکار اقدام به محاسبه مقادیر مورد نیاز برای کاربران کنند و دیگر نیازی به وارد کردن دستی آنها وجود ندارد.
با این حال، ممکن است در شرایط مختلفی، نیاز داشته باشید تا دوربین خود را از حالت خودکار بردارید؛ پس بهتر است نحوه محاسبه این موارد را یاد بگیرید.
همچنین میتوانید (مخالفت خانه سینما با پیش نویس سند ملی سینما) بخوانید.
خواص اصلی نور
نور چندین خاصیت اساسی در عکاسی دارد که هرکدام از آنها، اهمیت بالایی هنگام ثبت تصاویر پیدا میکنند. این موارد شامل شدت، رنگ، کیفیت و جهت میشوند.
باید توجه داشت که شرایط ایدهآل نوری برای هر سوژهای متفاوت است و همیشه امکان دستیابی به آن وجود ندارد. همچنین در هر سبک، نور با خواص گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد و تغییر آنها میتواند خروجی کار را به شکل کلی، متحول سازد.
۱. شدت نور
شدت نور، تعیینکننده میزان نور دریافت شده توسط فیلم یا حسگر دوربین است. شدت نور مناسب، برای دستیابی به اکسپوژر ایدهآل مورداستفاده قرار میگیرد و نباید بیش از حد باشد. اگر نور زیادی در محیط وجود داشته باشد یا توسط سوژه بازتاب شود، باید تنظیمات اکسپوژر مانند میزان گشودگی دهانه لنز و سرعت شاتر را تغییر دهید. همچنین با کمک گرفتن از فیلتر خاکستری خنثی یا فیلترهای پلاریزه، میتوانید شدت نور ورودی به لنز را محدود کنید.
در سوی دیگر اگر نور کافی در محیط وجود نداشته باشد، میتوان سرعت شاتر را کاهش داد یا گشودگی دهانه لنز را افزایش داد. همچنین افزایش ISO یکی دیگر از راهکارها برای بالا بردن روشنایی تصویر در دوربینهای دیجیتال است؛ اما نباید فراموش کنیم که این کار میتواند به افزایش نویز تصویر خروجی منتهی شود. تغییر میزان فاصله از سوژه، یکی دیگر از روشهایی است که به کمک آن، میتوان میزان شدت نور را کنترل کرد.
۲. رنگ نور
هنگامی که به نقش نورپردازی در عکاسی پرداخته میشود، رنگ نور اهمیت ویژهای پیدا میکند. منابع نور مختلف، رنگهای گوناگونی را بازتاب میکنند. معمولاً به این نوع رنگ، دمای رنگ گفته میشود و آن را با واحد کلوین میسنجند. رنگ نور تابش شده معمولاً رنگ کلی تصویر را هم تشکیل میدهد؛ زیرا میتواند روی رنگ اشیاء و المانهای موجود در قاب تاثیر بگذارد.
3. کیفیت نور
هنگام بررسی کیفیت نور در عکاسی، از دو اصطلاح متفاوت با عناوین نور پراکنده و نور متمرکز استفاده میکنیم که به ترتیب سایههای نرم و سایههایی با لبههای تیز را پدید میآورند.
در عکاسی پرتره معمولاً از نور پراکنده استفاده میشود تا از ایجاد سایههای تیز روی صورت، جلوگیری کند؛ اما سایر سبکهای عکاسی در اغلب موارد از نور متمرکز بهره میبرند. برای مثال در عکاسی معماری، باید سایهها به شکل دقیق مشخص باشند تا شمای کلی ساختمان، به خوبی دیده شود.
خواص نور به اندازه منبع نوری و مقایسه آن با سوژه بستگی دارد. اگر اندازه منبع نور از سوژه بزرگتر باشد، نور دریافتی پراکنده خواهد بود؛ در غیر این صورت، نور متمرکز خواهیم داشت.
۴. جهت نور
بدیهی است که جهت تابش نور از منبع آن به سوژه مشخصکننده محل سایهها خواهد بود. همین موضوع، یکی از مهارتهای بنیادین را شامل میشود و نقش مهم نورپردازی در عکاسی را نشان میدهد.
عکس یک مدیوم دو بعدی محسوب میشود که از محیطی سهبعدی ثبت میشود؛ در نتیجه عمق در آن قابل تعریف نیست؛ به همین دلیل باید از جایگزینی مثل سایهها برای نشان دادن و موقعیت المانهای مختلف نسبت به هم استفاده نمود. هنگامی که مغز انسان، سایههای موجود در تصاویر را میبیند، قادر خواهد بود تا به عکس عمق ببخشد؛ زیرا میداند که اشیاء دو بعدی دارای سایه نیستند.
با این تفاسیر، اگر نور به صورت مستقیم از جلو یا پشت به سوژه بتابد، سایهای تشکیل نمیشود و بیننده نمیتواند به خوبی مفهوم عمق را تشخیص دهد. اگرچه ممکن است از این نوع نورپردازی در عکاسی برای سبکهای خاص استفاده شود؛ اما جهت خلق آثار هنری کاربرد چندانی ندارد. هرچه فاصله منبع نور از سوژه و دوربین بیشتر باشد، سایهها بزرگتر خواهند بود و تمرکز بیشتری روی فضاها صورت خواهد گرفت.
تاثیر منبع نور در عکاسی
در بالا به خواص مختلف نور اشاره شد؛ اما تاثیر این خواص رو عکاسی معمولاً به نوع منبع، فاصله و زاویه سوژه و دوربین از آن بستگی دارد. همچنین با استفاده از ابزارهای جانبی اختصاصی، میتوان اغلب موارد گفته شده را دستخوش تغییر کرد. در پایین به توضیح انواع منابع نور و تاثیر آنها بر نورپردازی در عکاسی خواهیم پرداخت.
1. نور طبیعی
نور طبیعی ، معمولاً نور خورشید یا ماه است. اما برخی از عکاسان، این عبارت را برای نوری در محیط بکار میبرند که امکان کنترل کردن آن وجود نداشته باشد.
برای مثال نورپردازیهای شهری، ساختمانها و خیابانها از مواردی هستند که عکاس کنترل چندانی روی آنها ندارد. زمان عکاسی در نور طبیعی، گزینههای عکاس برای تغییر ویژگیهای نوری، در مقایسه با استفاده از نور مصنوعی، محدودتر خواهند بود. با این حال حتی در چنین شرایطی هم میتوان از ابزارها و تکنیکهایی برای دستیابی به خروجی بهتر، کمک گرفت.
2. نور مصنوعی
نور مصنوعی کاملا در کنترل عکاس قرار دارد و میتوان رنگ، شدت، فاصله، کیفیت و جهت آن را به صورت دلخواه تنظیم نمود. فلش، سادهترین منبع نور مصنوعی است؛ اما پایههای نور ثابت، مزایای بسیار بیشتری دارند.
واضح است که دسترسی به نور مصنوعی در همه اوقات امکانپذیر نیست و معمولاً در محیطهای بسته میتوان از آن بهره گرفت. همچنین نور فلاش از کیفیت مطلوبی برخوردار نیست و سایههای لبهدار را در عکسها ایجاد میکند؛ به همین دلیل خیلی مورد استفاده قرار نمیگیرد.